In het merendeel van de gevallen verloopt een infectie met het papillomavirus asymptomatisch. De symptomen die wel optreden variëren afhankelijk van het soort HPV-infectie.
Na de infectie kan de incubatietijd van het virus tussen 1 en 8 maanden duren, maar sommige mensen hebben een resistentie voor het virus opgebouwd en krijgen pas later laesies. Af en toe worden er ook bloedingen, irritaties of jeuk vastgesteld.
Een infectie met het papillomavirus kan zich bij zowel mannen als vrouwen uiten door pijnloze laesies op de huid (condylomen of genitale wratten), in het anogenitale gebied of de mondslijmvliezen. Condylomen worden het vaakst met het blote oog waargenomen en de diagnose kan worden bevestigd met een HPV-test.
Condylomen zijn externe genitale laesies die in 90 tot 95% van de gevallen worden veroorzaakt door infecties met HPV 6 en HPV 11.
Condylomen kunnen voorkomen in de volgende vormen:
Als de aanwezigheid van het virus niet gepaard gaat met symptomen of zichtbare laesies op de slijmvliezen of de huid, spreken we van een inactieve of latente infectie. In dat geval is de infectie niet besmettelijk. Het virus kan maandenlang (of zelfs jarenlang) inactief blijven zonder afwijkingen te ontwikkelen en zonder zich te vermenigvuldigen.
Dankzij de geïnduceerde immuniteit ten gevolge van de infectie met HPV, komt het heel vaak voor dat het immuunsysteem het papillomavirus spontaan elimineert. De zogeheten klaringstijd geeft de tijd aan die nodig is voor de spontane verdwijning van HPV, die drie van de vier keer voorkomt. Wanneer de nodige immuniteit om het virus te elimineren zich niet ontwikkelt, wordt de HPV-infectie persistent en actief. Een persisterende HPV-infectie ter hoogte van de slijmvliezen veroorzaakt celbeschadiging, met name in de transformatiezone van de baarmoederhals, die kan leiden tot baarmoederhalskanker. De klaringstijd is recht evenredig met het risico op een persisterende infectie en duurt langer in geval van een infectie met HPV 16 en HPV 18.
De symptomen van baarmoederhalskanker kunnen optreden zodra de kanker zich heeft ontwikkeld en zijn vaak gerelateerd aan andere ziekten die door dezelfde symptomen als baarmoederhalskanker worden gekenmerkt.
Alarmerende tekenen waarvoor een patiënte een arts moet raadplegen zijn onder meer: vaginale afscheiding (kleurloos, waterig, roze, bruin of bloederig, slecht ruikend) tussen de maandstonden, ongewoon lange en/of overvloedige maandstonden, bloedingen na seksuele betrekkingen, pijnlijke seksuele betrekkingen.
Latere symptomen die optreden wanneer de baarmoederhalskanker groeit of zich verspreidt zijn onder meer: constipatie, dysurie, incontinentie, hematurie of hematochezie, pijn in het bekken of de onderrug, beenoedeem, bloedarmoede, gewichtsverlies, vermoeidheid en verlies van eetlust.
